صفحه اجتماعی روزنامه قانون شماره ۵۸۷
سید منصور موسوی* / يکشنبه ۲۵ مرداد ۱۳۹۴
برگزاری آزمون استخدامی
جهت جذب نیروهای مورد نیاز در آموزش و پرورش را می توان یک گام رو به جلو در این
بخش دانست؛ در مقایسه با شیوه های مرسوم پیشین همچون مراجعه حضوری و عریضه نویسی
متقاضیان، استخدام از طریق توصیه مقامات، استخدام نیروهای نهادهای مشابه همچون
نهضت سواد آموزی و حتی استخدام فارغ التحصیلان دوره های دوساله تربیت معلم، این
روش یعنی برگزاری آزمون استخدامی را می توان روشی مطمئن تر و کارآمدتر دانست.
با گذشت پنج دهه از تدوین
تئوری سرمایه انسانی، مساله جذب و بکارگماری نیروی کار علی الخصوص در بخش دولتی
مساله ای چالش برانگیز محسوب می شود؛ نظریه سرمایه انسانی به زبان ساده شامل روشهایی
تحلیلی جهت پیش بینی و تأمین نیروی کار مورد نیاز بخش های مختلف بازارکار را برای
سالها و دهه های آتی است. در همین راستا برنامه ریزی آموزش عالی با استفاده از روش
های مذکور، ظرفیت پذیرش دانشجو در رشته های مختلف تحصیلی را تعیین می کند. این دو
مساله یعنی ظرفیت پذیرش دانشجویان رشته های تحصیلی در دانشگاه ها و نیاز بازار کار
به نیروی کار با تخصص و مهارت های ویژه دو روی یک سکه اند. البته این محاسبات
همواره بصورت نسبی بوده و با خواست اجتماعی یا فشارهای سیاسی تغییرات قابل ملاحظه
ای در آن اعمال می گردد اما بطور کلی یکی از مبانی اصلی برنامه ریزی آموزشی، تئوری
نیروی انسانی دانست.
(بطور خاص)در زمینه منابع
تامین نیرو برای بخش آموزش و پرورش می توان در وهله نخست به فارغ التحصیلان
دانشکده های علوم تربیتی و پس از آن فارغ التحصیلان رشته های تحصیلی با گرایش
دبیری و فارغ التحصیلان دوره های تربیت معلم(دانشگاه فرهنگیان) اشاره نمود. لازم
به ذکر است همانگونه که دانشکده های علوم پزشکی و دانشکده های فنی و مهندسی بطور
تخصصی جهت تغذیه بخش های بهداشت و صنایع فعالیت می کنند، طبیعی است که انتظار
داشته باشیم نظام آموزشی کشور نیز با تمرکز بر دانشکده های علوم تربیتی به جذب
نیروی مورد نیاز خود اقدام نماید.
به تعبیر دیگر تخصصی تر
شدن رشته های شغلی و رشته های تحصیلی و همپوشانی نسبی این دو مسیر، به تخصصی تر
شدن رویه های جذب نیرو از جمله آزمون های استخدامی انجامیده است. تحت چنین تدابیری
انتظار می رود در فرایند استخدام رشته های شغلی مانند پرستاری یا تکنسین برق،
آزمون های استخدامی صرفا برای فارغ التحصیلان رشته های پرستاری و مهندسی برق اجرا گردد
و طبیعتاً سایر رشته های تحصیلی و حتی رشته های مشابه همچون مامایی یا مهندسی
صنایع در مثالهای ذکر شده، امکان حضور در فرایند جذب و اشتغال در جایگاه شغلی
پرستاری یا تکنسین برق را نداشته باشند. بدیهی است نگرش تخصصی به مقوله آموزش نیز موید
این نکته خواهد بود که در هر آزمون استخدامی برای تامین معلمان در دوره ها و رشته
های مختلف تحصیلی، صرفا اجازه حضور به سه دسته از فارغ التحصیلان علوم تربیتی،
تربیت معلم وگرایش های دبیری داده شود.
متاسفانه آزمون استخدامی
چهل هزار نفری در دوران وزارت حاجی بابایی را می توان نمونه کامل شکست و تجربه ای
ناموفق در برگزاری آزمون های استخدامی در آموزش و پرورش دانست. طی آزمون مذکور بسیاری
از نیروهای جذب شده با رشته های تحصیلی غیرمرتبط همچون زیست شناسی، معارف، زمین
شناسی، الهیات، ادبیات فارسی، ادبیات عرب و ده ها رشته تحصیلی دیگر در جایگاه شغلی
آموزگاری بکارگمارده شدند.
فقدان نگاه تخصصی به حرفه
معلمی باعث بروز مشکلات متعددی همچون شکست برنامه های ارزیابی عملکرد معلمان، عدم
موفقیت طرح های رتبه بندی معلمان، عدم توفیق در اجرای طرح های جدید و نوین آموزشی
که نیازمند سطح بالایی از دانش تخصصی در زمینه علوم تربیتی و آموزش هستند و در
نهایت فروکاستن از وجهه اجتماعی این شغل شده است؛ به زبان ساده تر در حال حاضر دید
عموم در رابطه با شغل معلمی این است که هر فردی با حداقل تحصیلات عالی، توان تدریس
و مدیریت یک کلاسی درس را دارد.
در یک نظام آموزشی برخوردار
از سیستم کارآمد مدیریت منابع انسانی، هر روشی در راستای جذب آموزگاران از جمله
آزمون های استخدامی می بایست منحصر به فارغ التحصیلان رشته آموزش ابتدایی بوده و
حتی فارغ التحصیلان سایر گرایشات رشته علوم تربیتی را شامل نگردد. ضمن اینکه حضور
پرشمار فارغ التحصیلان این رشته تحصیلی در بازار کار جای توجیهی برای جذب نیرو از
سایر رشته های تحصیلی باقی نمی گذارد؛ جز این نکته تلخ که معلمی و علی الخصوص
آموزگاری حتی نزد برخی از مدیران ارشد نظام آموزشی، به عنوان یک شغل تخصصی بشمار
نمی آید.
کاستن از هزینه آموزش و
بازآموزی نیروهای جذب شده، کاستن از نرخ ترک کار، رفع برخی از مشکلات انگیزش شغلی
از بدیهی ترین پیامدهای مثبت فرایند تخصصی جذب نیروی کار است. این امر با توجه به
مشکلات اقتصادی گریبانگیر نظام آموزشی، می تواند توجیه مناسبی برای تمرکز بر جذب
تخصصی نیروهای متخصص در آزمون استخدامی آتی آموزش و پرورش باشد. همچنین بکارگیری این
شیوه، اعمال نفوذ در فرایند استخدامی و ورود نیروهای توصیه ای به سیستم را به
حداقل ممکن خواهد رساند.
البته
فشارهای سیاسی همچون تاکید بر اولویت جذب نیروهای حق التدریس یا مربیان پیش
دبستانی از معضلات برگزاری این آزمون با روند تخصصی خواهد بود. با اینحال از علی
اصغر فانی به عنوان مدرس و متخصص مدیریت منابع انسانی انتظار می رود در برگزاری
آزمونی تخصصی با شاخص های استاندارد موفق عمل نماید. http://ghanoondaily.ir/Default.aspx?NPN_Id=596&pageno=4
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر